Eklenme Tarihi : 09.06.2012 | Okunma Sayısı : 2851
İLKÖĞRETİM KURUM TÜRLERİNE GÖRE İKS
İKS’ de bazı alt standartlar ve bazı mevcut durum, performans ya da rubrik girdileri farklı okul türleri açısından, bu türlerin özelliklerine göre değerlendirme içi veya dışı tutulmuştur. İKS’ yi ikili veya tekli eğitim veren okullar, YİBO, taşımalı eğitim veren ve birleştirilmiş sınıf uygulayan okullar açısından alt standart ve girdi düzeyinde farklılıklar içermektedir.
İKİLİ VEYA TEKLİ EĞİTİM VEREN İLKÖĞRETİM OKULLARI
Sabahçı, öğlenci olarak tabir edilen, gün içinde ikili ya da tam gün tekli eğitim veren il, ilçe veya bağlı yerleşim merkezlerindeki ilköğretim okulları, İKS’de;
® YİBO ya özgü alt standartlar hariç diğer tüm alt standartlardan,
® Alt standartlardaki mevcut durum ve performans girdilerinin de taşımalı ve birleştirilmiş sınıf uygulamasındaki okullara özgü olanları hariç, diğer tüm girdilerden,
kendilerini değerlendirmeye tabi tutacaklardır.
YATILI İLKÖĞRETİM BÖLGE OKULLARI (YİBO)
Yatılı ilköğretim bölge okulları (YİBO), mevzuatındaki (Yatılı İlköğretim Bölge İlkokulları Yönetmeliği, Madde:1); “çeşitli sebeplerle henüz bir ilkokul açılmamış olup, birbirine yakın birkaç köyün bulunduğu yerlerde veya evleri ve ev grupları dağınık olan köylerde gündüzlü, yatılı, pansiyonlu bölge okulları açılır” hükmüne göre; kırsal kesimde okulu bulunmayan, köy ve köy altı yerleşim alanlarındaki çocuklara ilköğretim olanak ve hizmetlerini sağlamak amacıyla kurulmuşlardır. Bu amaca bağlı olarak da 06-14 yaş grubu çocuklara yatılı eğitim-öğretim hizmeti sunmaktadır. Bu hizmetin ve çocukların özellikleri gereği de çocuklar açısından ele alınması gereken özel durumları söz konusudur.
YİBO modeli, Devletin temel ve zorunlu eğitimi kırsal bölgelerdeki çocuklara ulaştırabilmesinin bir yolu olarak yapılandırılmıştır. Ancak, modelin özelliği gereği hizmet verdiği çocuklar, yaşamlarının en çok ihtiyaç duydukları bir döneminde, ebeveyn bakımı ve korumasından uzak kalmaktadır. Bu konuda Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile UNICEF arasındaki işbirliği ile geliştirilip, 2005 - 2008 yılları arasında AB desteği ile uygulanmış olan “Türkiye’de Çocuklar İçin İyi Yönetişim, Koruma ve Adalet Projesi” dâhilinde gerçekleştirilen, “Ebeveyn Bakımından Yoksun Çocuklar İçin Minimum Standartların Geliştirilmesi” çalışmasının kapsamında; öğretim yılı boyunca ailelerinden uzakta, resmi kurum bakımı ve gözetiminde bulunan YİBO’ daki çocuklar da yer almıştır. Çalışmada yönetici, öğretmenler ve destek personel olarak üç tür personel gruplarıyla yürütülen çalıştaylar ile YİBO’ dan çocuklarla gerçekleştirilen odak grup görüşmelerinin analizine göre, araştırma ekibi aşağıdaki görüşleri ortaya koymuştur:
« YİBO’ da “bakım” ile ilgili roller, çalışanların asıl görevleri dışındaki faaliyetler olarak algılanmakta ve bu yüzden bakım, eğitim hizmetinin gölgesinde kalmaktadır. Ancak çocukların gelişimleri bütünsel bir süreçtir ve bakım hizmetlerinin, çocuklara ailelerinden, evlerinden uzakta verilen eğitimin zorunlu bir sonucu olarak ele alınma gerekliliği bulunmaktadır.
« Bu açıdan YİBO’ da eğitim hizmetleri ile birlikte bakım hizmetlerine de daha fazla önem verilmesi, bu açıdan da çocukların yüksek yararı doğrultusunda yeni önlemler ve süreçlerde farkındalık geliştirmeye daha fazla eğilinmesi, bu boyuttaki boşlukların, ÇHS taahhütleri doğrultusunda giderilmesi gerekmektedir.
Genel Müdürlüğümüz YİBO ile ilgili yürüttüğü iyileştirme çalışmaları kapsamında elde ettiği veriler, sonuçlar ile bu çalışmanın ortaya koyduğu sonuçları birlikte değerlendirerek YİBO için bakım temelinde özel alt standartlar geliştirip standartlara dâhil etmeyi kararlaştırmıştır. Yönetim, öğrenme-öğretim ve destek hizmetlerinin; güvenlik, psikososyal ortam, sağlık, beslenme ve temizlik olarak tüm standartları YİBO dâhil tüm okullar için temel ve ortaktır. Ancak destek hizmetlerinde yer alan, YİBO ile ilgili;
« Fiziksel güvenliği ve uygunluğu ile ilgili “3.1” Standardının,
® 3.1.5. YIBO Pansiyon Mekânlarının Güvenliği
® 3.1.6. YIBO’ da Pansiyon Mekânlarının Fiziksel Uygunluğu
« Sağlık ve beslenme hizmetleriyle ilgili “3.3” standardının;
® 3.3.3. YİBO’ da Ara Öğün Beslenme Uygulamaları
« Temizlik ve kişisel bakım hizmetleriyle ilgili “3.4” standardının;
® 3.4.3. Yatakhanelerin Sağlığa Uygunluğu ve Temizliği
® 3.4.4. YİBO’ da Banyoların sağlığa uygunluğu ve temizliği
® 3.4.5 YİBO’ da Kişisel Temizlik ve Bakım Uygulamaları
konularında, altı özgün alt standart, bizzat YİBO’ dan gelen yöneticiler ve öğretmenler tarafından geliştirilmiş, bir veli ve çocuk grubu ile teyit edilmiştir.
Ayrıca aşağıdaki örneklerde olduğu gibi;
® Velilerin Okul Yönetimine Katılımı Alt Standardının;
° Okul bazında veli toplantılarına, velilerin en az yarısının (P) katılması (YİBO için değerlendirme dışı)
° Sınıf/Şube bazında yapılan veli toplantı sıklığı (YİBO için değerlendirme dışı)
girdileri,
® Okulda Sağlık Hizmetleri Alt Standardının; “YİBO’ da yıl içinde revirde yatan çocuk sayısı” mevcut durum girdisi,
® Okul Beslenme Hizmetleri Alt Standardının; “YİBO ve taşımalı okullarda öğle yemeklerinde refakat eden nöbetçi öğretmenin bulunması” mevcut durum girdisi,
alt standartların içeriksel özelliklerine göre de girdilerde YİBO’ na özgü düzenlemeler yapılmıştır.
TAŞIMALI EĞİTİM UYGULAMASINA DÂHİL OKULLAR
İlköğretim okulu bulunmayan, çeşitli nedenlerle eğitim-öğretime kapalı, birleştirilmiş sınıf uygulaması yapan ilköğretim okullarındaki öğrencilerin, taşıma merkezi ilköğretim okullarına günü birlik taşınarak kaliteli eğitim-öğretim görmelerinin sağlamak amacıyla taşımalı ilköğretim uygulaması yapılmaktadır.
Taşımalı eğitim uygulaması kapsamındaki okullar, İKS dahilinde; YİBO’ na özgü alt standartlar hariç diğer tüm alt standartlardan kendilerini öz-değerlendirmeye tabi tutacaklardır.
Ancak öz-değerlendirme için tanımlanan;
® Okul Öğrenci Servis Araçları Hizmetleri Alt Standardının “her serviste görevli bir rehberin varlığı” gibi taşımalı eğitim kapsamındaki okulların hariç tutulacağı,
® Okul Beslenme Hizmetleri Alt Standardının “öğle yemeklerinde refakat eden nöbetçi öğretmenin bulunması” gibi taşımalı eğitim kapsamındaki okullara özgü mevcut durum veya performans girdileri bulunmaktadır. Bunlar öz-değerlendirme verilerinin toplanacağı yazılımda okulları yönlendirecek biçimde yerleştirilmiştir.
BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIF UYGULAMASINA DÂHİL OKULLAR
Bilindiği gibi, birleştirilmiş sınıf uygulaması, çoğunlukla “kırsal kesimlerde öğrenci azlığı nedeniyle birden fazla sınıfın birleştirilerek bir grup teşkil etmek suretiyle bir öğretmen tarafından yetiştirilmesine” denmektedir.
Birleştirilmiş sınıf uygulamasında yer alan okullar, İKS dahilinde YİBO’ na özgü alt standartlar hariç diğer tüm alt standartlardan kendilerini öz-değerlendirmeye tabi tutacaklardır.
Ancak öz-değerlendirme için tanımlanan;
® Okul Gelişimi Alt Standardının OGYE kurulması, stratejik plan yapılması,
® Çocukların Okul Yönetimine Katılımı Alt Standardının “öğretmenler kurulunda öğrenci temsilcisinin varlığı”,
® Sosyal, Sanatsal, Kültürel, Sportif Etkinlikler Alt Standardının “her okulda en az 1 kız, 1 erkek spor takımının varlığı”,
® Eğitim-Öğretim Mekânları ve Olanakları Alt Standardının “çok amaçlı salon, spor salonu, satranç odası, veli-öğretmen görüşme odası gibi B grubu mekânların bulunması,
gibi birleştirilmiş sınıf uygulaması kapsamındaki okulların hariç tutulacağı,
® Eğitim-Öğretim Mekânları ve Olanakları Alt Standardında;
° Fen ve teknoloji laboratuarı yerine fen ve teknoloji dolabı,
° Kütüphane yerine kitaplık
olması gibi birleştirilmiş sınıf uygulaması kapsamındaki okullara özgü mevcut durum veya performans girdileri bulunmaktadır. Bunlar öz-değerlendirme verilerinin toplanacağı yazılımda okulları yönlendirecek biçimde yerleştirilmiştir.
Ayrıca birleştirilmiş sınıf uygulaması yapan okulda, eğitim-öğretim mekânlarından B grubu mekânların (bkz. 2.2.3. alt standart) kullanımı, BT sınıfı ve spor salonunun çevre sakinleri tarafından kullanımı gibi girdiler bulunmuyorsa okul, bu konuları kendi öz-değerlendirmesine dâhil etmeyecektir.