Eklenme Tarihi : 09.06.2012 | Okunma Sayısı : 9735
Ders materyallerinin hazırlanmasındaki ilkeler, materyalin türüne bağlı olarak değiştiği halde, türlü materyalin geliştirilmesinde göz önüne alınabilecek temel ilkeler ise şunlardır.
1. Ders materyali basit, sade ve anlaşılır olmalıdır;
Unutulmamalıdır ki, ders materyallerinin ders ortamındaki en önemli rolü, ders ortamının, öğrenci için daha etkin ve daha anlamlı kılınmalıdır. Bu nedenle hazırlanacak öğretim materyalleri, konuyu basitleştirebilen, öğrenci için anlaşılmasını kolaylaştıran ve gereksiz bilgilerle donanık olmayan bilir özellik taşımalıdır. Materyal fazla ayrıntılı olursa, öğrencilerin belleklerinde anlamlı kodlamaları güçleştirir.
Ders materyali, dersin hedef ve amaçlarına uygun seçilmeli ve hazırlanmalıdır;
Dersin hedeflerini desteklemeyen bir materyal, her ne kadar iyi hazırlanmış olsa bile, öğretimsel etkinliği düşük olacaktır. Çünkü her derste kazanılması amaçlanan ve önceden spesifik olarak belirlenmiş hedeflerin öğrenciye kazandırılması için, öğretimsel etkinlikler tasarlanır ve uygulanır. Ders etkinlikleri içinde yer alan öğretim materyallerinin geliştirilip kullanılması da, hedef davranışlara göre belirlenir.
3. Ders materyali, dersin konusunu oluşturan bütün bilgilerle değil, önemli ve özet bilgilerle donatılmalıdır;
Ders materyalinin kullanılış amacı, öğretmen tarafından tasarlanan ve uygulanan öğretim etkinliklerinin denetlenmesidir. Ders materyalinin bütün içeriği öğrenciye aktarılması amacıyla değil, içeriğin önemli ve ana temalarının öğrenciye sunulmasında kullanılması en etkin yaklaşımdır. Bu yüzden hazırlanacak materyaller, konunun ana hatlarını sunan, anlaşılması güç olabilecek konuları açıklayan, içeriği soyuttan somuta taşıyabilen, görsel işitsel özellikler kullanarak anlaşılmayı kolaylaştıran türden olmalıdır.
4.Ders materyalinde kullanılacak görsel özellikler (resim, grafik vb.), metaryelin önemli noktalarını vurgulamak amacıyla kullanılmalı, aşırı kullanımdan kaçınılmalıdır;
Görsel, işitsel özelliklerin, öğrencinin dikkatini çekmede ve öğrenciyi güdülemede etkin olduğu bir geröektir. Ancak amaca hizmet etmeyen ve gereğinden fazla kullanılan görsel-işitsel özellikler, öğrenci dikkatini dağıtabilir ve öğrenme güdüsünü yok edebilir. Örneğin Power Point’te hazırlanmış bir sunumda, öğrencinin dikkatini sunuma çekmek için, ilk sayfada ses kullanımı bu amaca hizmet edebilir.
5.Ders materyalinde kullanılan yazılı metinler ve görsel-işitsel özellikler, öğrencinin pedagojik özelliklerine uygun olmalı ve öğrencinin gerçek hayatıyla tutarlılık göstermelidir;
Ders materyalinin öğretim ortamındaki işlevlerinden biri de, öğrencinin gerçek hayatıyla öğretim ortamı arasında bir köprü kurabilmektir. Bu yüzden ders materyalinin içerdiği her türlü görsel-işitsel öğe, öğrencinin yakın çevresinde görebildiği ve anlamlaştırabildiği gerçek öğeleri yansıtmalıdır. Ayrıca materyal öğrencinin bilişsel, fiziksel, sosyal ve duygusal hazır bulunuşluk düzeyine uygun olmalıdır.
6. Ders metaryeli, öğrenciye alıştırma ve uygulama imkanı sağlamalıdır;
Öğrenciler için en etkin öğrenme ortamı, öğrencilerin aktif oldukları ortamlardır. Öğrenci için aktif oldukları ortamlara katıldığı takdirde kalıcı, izli öğrenme gerçekleşir. Bu gerçekten haraketle, her türlü ders materyali, mümkün olduğu ölçüde, öğrencinin aktiflik ilkesine uygun olarak hazırlanmalıdır. Örneğin, ders materyali olarak asetat kullanılıyorsa, öğrenciye gerkli yerlerde, asetat üzerine yazı yazma imkanı verilmeli ve hatta gerektiğinde öğrenci kendi asetatını hazırlayabilmelidir.
7. Ders materyali her öğrencinin erişimine ve kullanımına açık olmalıdır;
Kullanılacak her türlü materyal, bütün öğrencinin kullanabileceği ve yararlanabileceği türden olmalıdır. Öğretimsel materyalin kullanımı, bazı öğrencilerin sahip olabileceği özel özelliklerin değil, her öğrencide bulunduğuna inanılan ortak yeteneklerin ve özelliklerin kullanılmasını gerektirmelidir. Örneğin bir bilgisayar yazılımı ders materyali olarak kullanılacak ise bütün öğrencilerin yazılımı kullanmaları için gerekli bilgisayar bilgisine ve becerisine sahip olması gerekir.
8.Ders materyalleri sadece öğretmenin kullanabileceği türden değil, öğrencinin de kullanabileceği kadar basit olmalıdır;
Öğretimsel amaçlı hazırlanan materyallerin sadece öğretmen tarafından kullanılacağını düşünmek büyük bir yanılgı olur. Çünkü öğretim ortamı öğrenci için değil, öğrenci ile birlikte hazırlanan öğretimsel etkinliklerin bütünü olduğunu unutmamak gerekir.
9.Zaman içinde tekrar kullanılacak materyaller dayanıklı hazırlanmalı, bir defalık kullanımlarda zarar görmemelidir;
Öğrenme ortamında, öğrencilerin farklı öğrenme hızları oldukları unutulmamalıdır. Bu yüzden ders materyalleri öğrencinin ihtiyacına paralel olarak farklı zamanlarda ve sürelerde kullanılabilecek özellikte olmalıdır.
10. Hazırlanan ders materyalleri gerektiği takdirde geliştirilebilir ve güncelleştirilebilir olmalıdır;
Öğretim materyalleri içerikte meydana gelen yenilikleri ve gelişmeleri yansıtabilmeli ve güncelleştirebilmelidir. Güncelleştirilmesi mümkün olmayan materyallerin, öğretimsel olarak etkinliğini zamanla kaybetmesi kaçınılmazdır.